Salı, Ağustos 05, 2008

Matematik Gizemi...

(pi) Sayisi: Kisaca bir dairenin çevresinin çapina orani, Pi sayisini verir. Insanoglu, aslinda çok önemli vazifeleri olan bu sayi üzerinde çok düsünmüstür. Yillarca tam olarak bir deger bulamamakla beraber, gerçek degerine en yakin sonuçlari kullanabilmek için çaba sarfetmislerdir. pi' nin kronolojik gelisimine baktigimizda günümüzde dahi tam bir sonuç bulunamamistir. Çesitli formüller üretilmesine ragmen sadece her seferinde gerçek degere biraz daha yaklasilmistir. Arsimet 3.1/7 ile 3.10/71 arasinda bir sayi olarak hesapladi. Misirlilar 3.1605, Babilliler 3.1/8, Batlamyus 3.14166 olarak kullandi. Italyan Lazzarini 3.1415929, Fibonacci ise 3.141818 ile islem yapiyordu. 18.yyda 140, 19yyda 500 basamaga kadar hesaplandi.

Ilk bilgisayarlarla 2035 basamagi hesaplanirken günümüzde milyonlarca basamaga kadar çikiliyor. isin ilginç tarafi, hâlâ tam bir sonuç yok. Herhangi bir yerinde devir olsa is yine kolaylasacak. Ama henüz öyle bir seye de rastlanmadi. Su anda bilinen degerden birkaç basamak: Ilginç Sayilar(1): 3² + 4² = 5² 10² + 11² + 12² = 13² + 14² 21² + 22² + 23² + 24² = 25² + 26² + 27² 36² + 37² + 38² + 39² + 40² = 41² + 42² + 43² + 44² . . . Fermat'in Son Teoremi: Meslegi Avukatlik olan Fermat, arada bir matematikle de ilgilenirdi. Ama ne ilgilenmek. Asagidaki teorem, onun eseri. 1665 yilinda 64 yasinda ölen Fermat'in asagidaki teoremi, hâlâ ispatlanamadi. Bu problem üzerinde yillarca çalisan ünlü alman matematikçi Wolfskehl, 1908 yilinda öldügünde, vasiyet olarak 100bin mark birakti. Hem de bu problemi yüzyil içinde çözecek ilk kisiye verilmek üzere! Teorem söyle: n>2 ve a, b ve c tamsayi olmak üzere an + bn= cn çözümü olmadigini ispatlayin. Fermat bu teoremi yazarken kullandigi kagidin altinda çok az yer kaldigi için cevabi yazamadigini, halbuki çok güzel bir ispati oldugunu yazmistir. (Belki Fermat ta cevabi bilmiyordu) Bir hatirlatma: Eger rastgele n=54179653 sayisini formüle uygulayip esitligi saglamadigini göstermediyseniz, bu sayinin hâlâ dogru olma sansi var demektir.

Hiç yorum yok: