Pazar, Mart 18, 2007

Ses Duvarını Aşan Uçaklar

Sonic Boom yani ses duvarının aşılması gerçek bir duvarın geçilmesidir..
Peki nasıl oluşur bu duvar?


Ses kaynağından halka şeklinde dalgalar halinde yayılır. Aslında ses,
titreşimlerin madde üzerinde ilerlemesinden ibarettir. Biz bu titreşimleri
kulağımızla algılayıp frekansına (saniyede oluşan dalga sayısı) göre
yorumlarız. O yüzden ses dalgaları boşlukta yayılamaz. Her bir dalganın hızı
hava ortamında 340m/s yani 1225 km/saat civarındadır ve bu da 1 mach diye
adlandırılır. (Sesin hızı yayıldığı ortama göre değişir, ortamın yoğunluğu
arttıkça hız artar).


Eğer sesi oluşturan kaynak hareketliyse, şöyle bir durum oluşur; kaynağın
hızı, ses hızına ulaşırsa, o zaman ses dalgalarının hepsi üst üste biner.
Yani kaynak, çıkardığı ses dalgalarıyla beraber aynı hızda ilerlemeye
başlar.


Bu dalgalar moleküller üzerinde titreşim etkisi yarattığından, üst üste
binmiş bir çok ses dalgasının (bunlar artık bir şok dalgası oluşturmuştur)
titreşim etkisi de katlanmış olur. Bu da bir basınç meydana getirir. Ve bir
jet ses hızına eşit hıza ulaştığı an, bir yüksek basınçlı hava duvarı ortaya
çıkar. Bu duvar, oldukça sert bir duvardır. Jetler bu duvarı delerek ses
hızını aşarlar, ve bu sırada biz müthiş bir gürültü duyarız, hatta olay yere
yakınsa şiddetli biçimde sarsılırız. İşte sonic boom yani ses duvarı
patlaması böyle gerçekleşir.. Ses duvarı basınç altındaki su buharının
yoğunlaşmasıyla görünür hale gelir..

Hiç yorum yok: