Pazartesi, Mayıs 28, 2007

Uzay Araçları Neden At Arabası Eninde

ABD'deki rayların genişliği 4 feet, 8,5 inç'tir.

Bu oldukça ilginç bir mesafe. Neden acaba tam olarak bu ölçüde? Çünkü İngiltere'de bu şekilde ve raylar ilk defa İngilizler tarafından yapılmış.
Peki neden İngilizler bu genişliği kullanıyorlarmış?
Çünkü ilk tren raylarını yapanlar eski tramvayları yapan kişilermiş ve bu genişlik de onların kullanmış oldukları genişlikmiş.

Neden acaba özellikle bu uzunluğu kullanıyormış bu adamlar? Çünkü bu adamlar, tekerlekler arasındaki bu mesafeyi eskiden beri at arabalarını yaparken dikkate alıyor ve tramvayları yaparken de aynı şasi genişliği ve araç gereçleri kullanıyorlarmış.

Güzel. O zaman, at arabalarında tekerlekler arasında neden bu ilginç ölçüyü dikkate alıyorlarmıs? Çünkü diğer bir ölçü kullandıklarında eski bir İngiliz yolunda araba bozulmaktaymış ve bu yüzden yol izleri arasındaki mesafeye uyacak şekilde ölçüyü tutturmak zorundaymışlar.

İyi de acaba kim bu eski yolları yol izlerini böyle oluşturacak şekilde yapıyormuş? Avrupa'daki (ve İngiltere'deki) ilk uzun mesafeli yollar Roma İmparatorluğu tarafından kendi savaşcıları için yapılmış ve o zamandan beri kullanılagelmekteymiş.

Bu yol izleri neden bu şekildeymiş? Roma İmparatorluğu'nun ilk savaşcılarının arabaları bu ilk tekerlek izlerini oluşturmuşlar ve diğerleri de arabalarının tekerleklerinin zarar görmesinden korktuklarından, bu izlerin üzerinde gitmesini sağlayacak şekilde iki tekerlek arasındaki mesafeyi taklit etmek zorunda kalmışlar. İşte bu nedenle, Roma İmparatorluğu için ya da Roma İmparatorluğu tarafından yapılan at arabalarının hepsi, tekerlekler arasındaki bu mesafeyi koruyacak şekilde aynı ölçülerdeymiş.

ABD'deki standart ray genişliği olan 4 feet, 8,5 inç ölçüsü Roma İmparatorluğu savaş-arabalarının yapılış kurallarından türemiş gelmiştir.

Kurallar öteden beri varolmuştur.

Bazen size bazı kuralları hatırlattıklarında, siz bu kuralların kimin k.çının altından çıktığını sorarsınız, değil mi? Tam doğru yoldasınız, Roma İmparatorluğu'nda savaş arabaları, arabanın eni, tam olarak iki atın k.çının arasındaki mesafeye eşit olacak şekilde yapılmıştır.

Şimdi de bağlantılı başka bir konu...
Yine atların kıçı ve yolun genişliği ile bağlantı kuran başka bir ilginç hikaye.

Uzay aracı fırlatma rampasına baktığımızda, asıl yakıt tankının her iki yanında iki büyük füzenin yer aldığı dikkatimizi çeker. Bunlar SRB (Solid Rocket Boosters) olarak adlandırılır ve Thiokol şirketi tarafından Utah'taki fabrikasında üretilir. Aslında bunları tasarlayan mühendisler daha fazla genişlikte yapmayı istemişler, ama SRB'ler fabrikadan fırlatma rampasına trenle gönderilmek zorunda olduğundan ve tren yolu dağdaki bir tünelden geçtiğinden bu istekleri gerçekleşememiş.

Yani sonuç olarak, dünyanın en gelişmiş ulaşım sisteminin fırlatma füzelerinin dizaynı, iki bin küsür yıl önce bir atın kıçının genişliği ile belirlenmiştir.

Hiç yorum yok: